بی شک با شیوع کرونا در سطح کشورهای دنیا و اتخاذ تدابیر و پروتکل های بهداشتی به منظور پیشگیری از دامنه و گستره آن سبک زندگی انسانها نیز دستخوش تغییرات زیادی شده است و فرهنگ شیوه مراودات و تعاملات اجتماعى نیز تغییر کرده است بطوری که در کشورمان ایران این تغییر به راحتی قابل لمس و محسوس است

مخصوصا اینکه همزمانی شیوع این بیماری با آیین دیرینه چهارشنبه آخرسال ، عید باستانی نوروز همراه بوده، برایمان بسیار قابل درک و تاثیرگذار بوده است.
حال جای تامل است که اگر خدای ناکرده ویروس کرونا برای مدتی طولانی مزاحم جامعه انسانی باشد ما با شکلی از روابط اجتماعی، شیوه های زندگی ، سبکهای معاشرت مواجه خواهیم بود که می توان آن را متاثر از تاثیر کرونا دانست و در قیاس جامعه کنونی می توان از ان بعنوان ویژگی جامعه پساکرونایی صحبت کرد.
چون در وجود استمرار این شرایط ما شاهد تغییرات اساسی در حوزه های مختلف خواهیم بود و رفتارها و کنش های آیندگان با آنچه نسل ما مشاهده و لمس کرده ایم،متفاوت خواهد بود که در ادامه برخی از این تاثیرات را در رفتارها و کنش های نوظهور که از پیامدهای کروناست بویژه مصادیق آن در کشور خودمان بعنوان یک جامعه ایرانی می پردازیم.
از آنجایی که برابر گفته ها و یافته های مجامع پزشکی سرایت این ویروس به ویژه از انسان به انسان و آنهم در حالت های چهره به چهره زیاد است، بنابراین منجر به این می شود که جمع‌هاى دوستانه کوچکتر شود و از صله رحم ها و دید و بازدیدها و دورهمی ها و….کاسته شود. و همچنین حضور افراد جاى خود را به تصاویر و فیلم های مجازى عوض نماید. چون راهکار آن پرهیز از تجمع های انسانی است
با توجه به آنچه در همین بند اخیر گفته شد به جهت کاستن روابط فیس تو فیس(چهره به چهره)در این بخش نیز ما شاهد تحولات عظیمی در حوزه فضای مجازی و تکنولوژی های مرتبط بآن۱پششد تا هم با سرعت هرچه تمام تر و باکیفیت بهتر و هزینه های کمتر نیازهای انسان در ابعاد مختلف برطرف گردد و در اینجا نیاز ضروری و حیاتی به وسایل ارتباط جمعی نوین و اینترنت و شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن های مجازی در جامعه پساکرونایی شاهد خواهیم بود.
روابط انسانی ؛ با توجه به نحوه پرورش افراد جامعه ما و شیوه چ تربیتی ما که در بر دارنده ارتباطات عاطفی و نزدیک بین افراد با انسجام و همبستگی های بالایی در بین اقشار و گروهها وجود داشته، بطوری که دوری ها و فاصله ها موجب دلتنگی افراد شده ولی امروزه که به سمت فاصله گرفتن از همدیگر می رود،بنابراین پیامدها و اثرات مخرب آن می تواند موجب افسردگی های مزمن و بیماری های روحی و روانی در جامعه گردد چون دلتنگیهایمان با تلفن و ارتباطات مجازی در حد احوالپرسی و خبر از حیت و ممات همدیگر خلاصه می شود چون امروز دیگر واژه ای تحت عنوان ” فاصله اجتماعی” مد شده است و بر سر زبانهاست.
نظام آموزشی؛ در حوزه آموزش و پرورش و نظام آموزشی کشور نیز باید شاهد دگرگونی باشیم و شاید با تداوم این بیماری منحوس میز و صندلى‌های بسیاری از مراکز آموزشی خالى از حضور فراگیران می گردد و شیوه و سبکهای آموزشی نیز تغییر خواهد کرد و کلاس ها بصورت مجازی و از طریق ویدئو کنفرانس و یا شبکه های اجتماعی مثل “شاد” و… انجام خواهد شد که در اینجا نیز میزان بهره مندی و دسترسی افراد به دنیای اینترنتی روایت دیگری از آینده آموزش علم و دانش برجای می گذارد و یکی از مهمترین وظایف دولت ها در این حوزه، معطوف به این امر می شود که اموزشگاهها و مراکز آموزشی را باید به ابزار و تکنولوژی مربوط به فناوری روز تجهیز کنند تا دانش بتواند سیر مجازی را بپیماید و موضوع دیگری باید اتفاق بیفتد افزایش سواد رسانه ای در جامعه است چون انسانها به ناچار برای دانستن، یادگیری،خرید یا سرگرمی ناچارند در این فضا سیر کنند.
در حوزه فرهنگی؛ آیین ها، باورها ، خرده فرهنگ و مناسک های زیادی در جوامعی مثل ایران که از قدمت دیرینه برخوردارند وجود دارد بطوری جشن چهارشنبه سوری و دورهم جمع شدن و از روی آتش پریدن و شادی کردن و یا آراستن سفره هفت سین عید و در کنار هم بودن از افتخارات آیین کهن ما ایرانیان بود که در تداوم آن دیدو بازدیدهای عیدانه به مدت حداقل سیزده روز ( تا روز سیزده بدر) بود ولی با قرنطینه های خانگی و هراس از مخاطرات حوزه سلامت ما را به سمت جدایی و روابط رسمی سوق می دهد بطوری که عزیزترین افرادی را که دوستشان داریم به خاطر سلامتشان زیاد با آنها ارتباط گیری نمی کنیم و به دنبال تحقق فاصله اجتماعی هستیم که ناخودآگاه بر روابط اجتماعی در آینده تاثیر می گذارد و شکل تعاملات اجتماعی را عوض می کند.
در حوزه اقتصادی ؛ یقینا در کوتاه مدت با شیوع گسترده آن برخی از مشاغل یقینا با خانه نشینی ها با چالش مواجه شده اند. بیکاری و تبعات آن و ورشکستگی کارگاهها و مراکز تولی

دی و … در حالت رکود مانده اند.چون فعالیت های اقتصادی با رکود مواجه شده و تجارتها ابتر ، مرزها بر روی انسانها و کالاها و مواد اولیه در سطح جهانی مسدود شده و بهای نفت و سهام و بورس به حداقل رسیده است و همه درگیرودار و دست وپنجه کردن با ویروس کرونا هستند تا زنده بمانند و جامعه را از مرگ نجات دهند. قدرت خرید خیلی از افراد به حداقل رسیده ، برخی از فعالان حوزه کسب و کار ایام سختی را سپری می کنند و کارگران روزمزد و دستفروشان و مشاغل خرده پا و ….در وضعیت ناپایداری به سرمی برند و گاها نگران تامین مایحتاج روزانه خود هستند و یا اینکه مفاهیمی چون توسعه ، نرخ رشد و تولید جوامع را با چالش اساسی مواجه کرده است.
البته همچنین از طرفی نیز به جهت رعایت پروتکل های بهداشتی شاید به صورت موقتی موجبات تقویت برخی از مشاغل از جمله دادوستدهای اینترنتی و بازار فروشگاههای بزرگ که توانمندی و ظرفیت های خدمات رسانی بالایی برای مشتریان خود را داشته،فراهم نموده، فروشگاهها و هایپرهایی که توانایی چون از فروش اینترنتی، ارسال اقلام خریداری شده با بسته بندی های بهداشتی به درب منازل و…. را دارند

همچنین در حوزه جمعیت شناسی و زیست محیطی می توان به مواردی اشاره کرد از جمله کاهش میزان امید به زندگی ، وضعیت حال و آینده سطح بهداشت عمومی در کشورها ، میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری و پیامدهای آن که تاکنون در جهان بالغ یر یک میلیون نفر رسیده است. پایین آمدن نشاط اجتماعی ،تاثیر مسقیم و غیر مستقیم آن بر نرخ ازدواج و زاد و ولد و ….را می توان از ویژگی های این جامعه در عصر کرونایی بیان کرد. در بحث مسائل زیست محیطی در چندین ابعاد( از طرفی اثرات مواد شیمیایی متعدد گندزدایی و دفاع بیولوژیک و تاثیر آن بر حیات بشری و جانوری در حال و آینده و از طرف دیگر تاثیر مثبت زیست محیطی کاهش آلاینده ها به خاطر محدودیت ها و کاهش تردد خودروها ، کاهش پسماندها و گازهای گلخانه ای و آلایندهای ناشی از کارخانجات وصنایع …که در حالت تعلیق درآمده اند موضوعاتی است که بعنوان پیامدهای این بیماری در جامعه پساکرونایی قابل بررسی است.

نویسنده : دکتر باقر رجبی ویسرودی- محقق و جامعه شناس

منبع: پایگاه خبری رانکونیوز

امتیاز بدهید :