راههاي شاد زيستن از منظر قرآن

اسلام تفريح و نشاط را از جمله نيازهاي غريزي در انسان مي داند و از اين رو كسب شادكامي را نه تنها مذمت نمي كند، بلكه بدان ترغيب و تشويق نيز مي نمايد. نكته اساسي در اين ميان آن است كه اسلام هر نوع لذت و شادي را تأييد نمي كند بلكه شادي هايي را مورد تأييد و ترغيب قرار مي دهد كه بتواند به رشد شخصيت آدمي ياري رساند و از غفلت او در لهويات جلوگيري نمايد. در اين نوشتار به بررسي برخي از راهها براي شاد زيستن اشاره مي كنيم كه از نظر اسلام مورد تأييد است.
راه هاي شاد زيستن
همه ما در زندگي به دنبال خوشبختي و سعادتمندي هستيم. شادي و نشاط در زندگي از جمله عواملي است كه احساس رضايتمندي و خوشبختي را براي انسان به ارمغان مي آورد. «خنده» تظاهر بيروني و ظاهري خلق است كه سبب آرامش و نشاط دروني مي گردد. حضرت علي عليه السلام فرمودند: كونوا كالنحله؛ مانند زنبور عسل باشيد. يعني دهان ديگران را شيرين كنيد و با شادي كام ديگران را شاد نگه داريد. تحقيقات نشان داده است كه خنده نه تنها سبب نشاط افراد مي گردد بلكه سلامت آنها را نيز تضمين مي كند. خنده، سيستم ايمني بدن را مقاوم مي سازد و توانايي بدن در برابر عفونت را افزايش مي دهد. از طرف ديگر خنده سبب كاهش سطح هورمون هاي استرس زا شده و از تأثيرگذاري آنها بر روي سيستم ايمني بدن جلوگيري مي كند. هنر شاد بودن و شاد زيستن مستلزم توانايي خنديدن به مشكلات در كوتاهترين زمان ممكن پس از وقوع آنهاست. از اين رو در دستورات ديني ما توصيه شده است كه همواره متبسّم و خنده رو باشيم تا جايي كه از نشانه هاي مؤمن خنده در چهره و حزن در قلب شمرده شده است. به تعبير ديگر از جمله راه هاي شاد زيستن آن است كه انسان تلاش كند همواره لبخند بر لب داشته باشد و چهره اي گشاده و بشّاش به خود بگيرد هرچند در قلب خود حزن و اندوهي را قرار داده است.
«خنده»هاي درست و حسابي!
بنابراين خنده از جمله راههاي شاد زيستن است كه اسلام به طور جدّي آن را توصيه مي نمايد. خنده، سيستم ايمني بدن را مقاوم مي سازد و توانايي بدن در برابر عفونت را افزايش مي دهد. از طرف ديگر خنده سبب كاهش سطح هورمون هاي استرس زا شده و از تأثيرگذاري آنها بر روي سيستم ايمني بدن جلوگيري مي كند.
اما از سوي ديگر مؤمنين را از قهقهه زدن منع مي كند و آن را از شيطان مي داند. در واقع آن چه از نظر اسلام مورد تأييد است «خنده هاي درست و حسابي»! است كه سبب آرامش و نشاط فرد و ديگران كه با او مراوده دارند، مي شود وگرنه خنده هاي بلند و به تعبيري قهقهه اصلاً مورد تأييد و توصيه اسلام نيست و چه بسا از آن نهي شده است. از سوي ديگر اسلام مي پسندد كه مؤمنين در كنار يكديگر گل بگويند و گل بشنوند، بخندند و شاد باشند امّا هرگز اجازه نمي دهد با تمسخر و استهزاء يكديگر شاد شوند و لبخند به لب بياورند!
به عبارت ديگر اسلام توصيه مي كند كه: با هم بخنديم نه آنكه به هم بخنديم! پس از اين به بعد مواظب لطيفه گويي ها و دور هم نشستن هايمان بيشتر باشيم كه با غيبت و استهزاء ديگران آلوده نشود!!
 
ياد خداوند ذكر الهي؛ يك راهكار مطمئن
از ديگر راههايي كه براي شاد زيستن در اسلام توصيه مي شود كه در واقع مهمترين راه و اطمينان بخش ترين راهكار است، ذكر خدا و ياد الهي است همچنان كه آيه شريفه مي فرمايد: ألا بذكر الله تطمئنّ القلوب؛ آگاه باشيد كه تنها با ياد خدا دلها آرامش مي يابد. (سوره مباركه رعد/ آيه شريفه 21)

اطمينان قلب و آرامش با ذكر خداوند سبب مي شود ،دغدغه ها و مشكلات زندگي از انسان دور مي شود و ديگر اضطراب و ناراحتي او را سرگردان نمي نمايد و با نشاطي دروني و شادي واقعي به انجام امور مي پردازد. كسي كه همواره توجه مي كند كه قدرتي برتر و خدايي مهربان او را مي بيند و به او كمك مي كند، نشاط و شادي خود را از دست نمي دهد بلكه همواره به دنبال جلب رضايتمندي اوست. براي تمرين اين توجه هميشگي به قدرت لايزال الهي توجه به واژه «ربّ» مي تواند كمك كننده باشد. ربّ يعني پروردگار و تنها كسي پروردگار است كه در همه امور زندگي از خوردن و خوابيدن گرفته تا اتّخاذ تصميمات بزرگ و مهم در زندگي همه را تدبير مي كند و انسان را مي پروراند! بنابراين چه جاي اندوه و ناراحتي است كه خدايي به اين مهرباني يار و ياور ماست!
صله رحم و رفت و آمد فاميلي
از ديگر راههاي شاد زيستن صله ارحام است. صله رحم بنا بر فرموده روايات اسلامي سبب افزايش عمر مي گردد و اين شايد نتيجه تخليه رواني انسان ها در اثر ديد و بازديد و گفتگو با يكديگر باشد. زيرا علاوه بر آنكه در مشكلات و سختي هاي زندگي كه مي تواند شادي را از آنها بگيرد به پشت گرمي يكديگر دلخوشند، خداوند بواسطه  مدارا و محبت ميان آنها توسعه و گشايشي در زندگي شان ايجاد مي نمايد كه غم و اندوه از ميان برخيزد و نشاط و شادكامي مهمان خانه شان شود.
صبوري كن صبوري!
از ديگر كليدهاي طلايي براي بدست آوردن شادي در زندگي، صبور بودن است. آنچه سبب مي شود شادي از زندگي رخت بربندد و اضطراب و ناراحتي جايگزين آن شود، آن است كه انسان در برابر مشكلات صبر نكند. بنابراين صبور بودن از جمله راهكارهاي شادكامي در زندگي به شمار مي رود. البته صبر كردن مصاديق متعددي دارد كه صبر در برابر مشكلات يكي از آن است. ديگر از مصاديق صبر كردن و صبور بودن، صبر در برابر بيماري ها و دردهاي جسماني است. ناراحتي هاي جسمي از ديگر عواملي است كه شادي را از انسان مي گيرد.
با صبور بودن در برابر اين دردها و بيماري هاي و توجه به شافي و شفادهنده حقيقي كه خداوند است، مي توان شادكامي را دوباره به دست آورد، آنچنان كه در قرآن كريم از زبان حضرت ابراهيم(ع) مي فرمايد: فاذا مرضتُ فهو يشفين؛ او خدايي است كه وقتي بيمار شوم مرا شفا مي دهد. يكي ديگر از مصاديق صبور بودن، صبر در برابر معصيت و گناه است. نافرماني خداوند از آنجايي كه با فطرت انساني ناسازگاري دارد، سبب مي شود انسان با انجام گناه و نافرماني الهي به عذاب وجدان و ناراحتي دروني مبتلا شود. در برخي از موارد و در برخي از گناهان اين عذاب دروني به حدّي مي رسد كه همه زندگي فرد را مختل مي كند و او را از هستي ساقط مي نمايد، امّا كمترين حدّ آن نيز آن است كه شادي و نشاط دروني او را زايل مي نمايد. البته در حين انجام گناه ممكن است لذت و نشاطي كاذب فرد را در بربگيرد امّا پس از آن، گرفتار رنج و گرفتاري گناه مي شود و از آرامش و نشاط دروني تهي مي گردد.
برخي راه هاي ديگر نيز براي شادكامي و شادزيستن در زندگي وجود دارد كه بايد به آنها توجه شود

گردآورنده: معين رمضاني كارشناس الهيات گرايش فقه و مباني حقوق اسلامي

امتیاز بدهید :